Ông Lê Công Phùng, Cục trưởng Cục Thống kê TP Đà Nẵng.

P.V: Ông có thể cho biết về ý nghĩa, mục đích của TĐTDS&NƠ?

Ông Lê Công Phùng: Cuộc TĐTDS&NƠ năm 2009 nhằm cung cấp số liệu và thông tin về quy mô, cơ cấu, phân bố dân số theo các vùng lãnh thổ, đơn vị hành chính tới cấp xã, phường, cũng như các đặc trưng và chỉ số về chất lượng dân số và nhà ở theo vùng lãnh thổ và cấp hành chính để phục vụ những nhiệm vụ chiến lược, quan trọng sau đây: đánh giá việc thực hiện các chính sách và chương trình liên quan đến dân số và phát triển trong giai đoạn 2000-2010; xây dựng kế hoạch phát triển KT-XH giai đoạn 2011-2020; giám sát việc tiếp tục thực hiện Tuyên bố Thiên niên kỷ mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết với Liên hiệp quốc; thiết lập cơ sở dữ liệu dân số và nhà ở toàn diện phục vụ cho “người dùng tin” ở mọi lĩnh vực, đặc biệt là các DN trong nước đang phát triển theo hướng hội nhập và cạnh tranh mạnh mẽ trong bối cảnh Việt Nam đã gia nhập WTO cũng như các DN nước ngoài đang thâm nhập vào thị trường Việt Nam; cập nhật các dự báo dân số Việt Nam trên cơ sở kết quả cuộc TĐTDS&NƠ gần nhất. Ngoài ra, các công tác chuẩn bị cho TĐTDS&NƠ (xác định ranh giới, đường phố, số nhà, địa chỉ nhà...) là cơ hội để giúp chính quyền các cấp củng cố và hoàn thiện công tác quản lý hành chính, quản lý đô thị...

P.V: Tại sao TĐTDS lại tiến hành 10 năm/lần và thực hiện vào tháng 4?

Ông Lê Công Phùng: Với tiềm lực kinh tế của nước ta, khoảng cách 10 năm là thích hợp nhất để thu thập số liệu và tính toán các chỉ tiêu nhân khẩu học. Đại đa số các nước trên thế giới đều tiến hành TĐTDS với chu kỳ 10 năm, chỉ có một số nước như Australia, Hàn Quốc, Nhật Bản... TĐTDS 5 năm/lần. Qua điều tra thực tế, vào thời điểm  cuối tháng 3 và đầu tháng 4 hằng năm, dân số Việt Nam ít di chuyển hơn so với các tháng khác trong năm; khí hậu tương đối dung hòa, đối với các vùng, miền... Do vậy, tiến hành TĐTDS vào tháng 4 là thuận lợi nhất.

P.V: Nội dung chính của TĐTDS&NƠ năm 2009 là gì, thưa ông?

Ông Lê Công Phùng: TĐTDS&NƠ năm 2009 có 3 phần nội dung chính: phần điều tra dân số sẽ thu thập số liệu về quy mô và phân bố dân số; dân tộc; tôn giáo; tình trạng khuyết tật; di cư; trình độ học vấn; chuyên môn kỹ thuật; tình trạng biết đọc, biết viết; tình trạng hôn nhân của dân số và các đặc trưng kinh tế của dân số. Phần điều tra nhà ở sẽ thu thập số liệu về thực trạng nhà ở. Phần điều tra mẫu chiếm 15% kết hợp trong tổng điều tra này sẽ ước tính một số chỉ tiêu cơ bản về sinh, chết, gia tăng dân số và các đặc trưng KT-XH khác của dân số, trang thiết bị và vật dụng của hộ gia đình.

P.V: Người dân có vai trò như thế nào trong công tác TĐTDS&NƠ?

Ông Lê Công Phùng: Ngoài vai trò là người cung cấp thông tin cá nhân (đối tượng điều tra), người dân còn đóng vai trò rất quan trọng trong việc giám sát TĐTDS&NƠ vì chính họ là người phát hiện ra họ và gia đình có được điều tra viên đến điều tra không (bỏ sót), hoặc có “bị” điều tra viên đến điều tra hơn một lần không (trùng).

P.V: Đến thời điểm này, công tác chuẩn bị cho TĐTDS&NƠ của TP Đà Nẵng đã tiến hành đến đâu, thưa ông?

Ông Lê Công Phùng: Tính đến nay, TP đã hoàn thành vẽ sơ đồ, lập bản kê hoàn chỉnh và nghiệm thu 100% đối với 1.427 địa bàn điều tra (trong đó, toàn bộ: 1.164 địa bàn, mẫu: 263 địa bàn) với tổng cộng 207.523 hộ (trong đó, toàn bộ: 170.281 hộ, mẫu: 37.242 hộ) và số nhân khẩu là 840.325 người (trong đó, nữ: 425.935 người); hoàn thành 26 lớp tập huấn nghiệp vụ điều tra đảm bảo chất lượng đào tạo cho tổng cộng 1.474 người, trong đó có 320 học viên nữ, 292 tổ trưởng và 1.182  học viên khác (gồm điều tra viên, giám sát viên thuộc BCĐ TĐTDS&NƠ cấp quận, huyện, phường, xã, thống kê phường); hoàn thành việc cấp phát trang thiết bị và tài liệu (tài liệu hướng dẫn, biểu mẫu thống kê, phiếu điều tra...) phục vụ TĐTDS&NƠ đến BCĐ TĐTDS&NƠ cấp xã, phường; chuẩn bị đầy đủ nguồn kinh phí đáp ứng kịp thời cho công tác TĐTDS&NƠ nói chung, hoạt động của các điều tra viên nói riêng; thực hiện nhiều biện pháp tuyên truyền phong phú, đa dạng và sâu rộng về TĐTDS&NƠ đến với nhân dân trên địa bàn TP, nhất là hoàn thành việc lắp đặt cụm pa-nô, băng-rôn và cờ phướn tại các khu vực công cộng, trên các tuyến đường chính... để phổ biến, giải thích, vận động, đôn đốc nhân dân từng hộ ở khu phố, thôn, xóm kê khai, cung cấp đầy đủ thông tin theo đúng nội dung, yêu cầu; phân công cụ thể từng thành viên trong BCĐ TĐTDS&NƠ TP và cán bộ Văn phòng BCĐ tham gia đôn đốc, giám sát công tác chuẩn bị, công tác điều tra đến từng quận, huyện từ ngày 25-3-2009, trong đó, 4 quận, huyện là Hải Châu, Sơn Trà, Liên Chiểu và Hòa Vang tổ chức lễ ra quân TĐTDS&NƠ vào sáng 1-4.

Đặc biệt là phối hợp với CATP xây dựng phương án đảm bảo an ninh, an toàn cho cuộc TĐTDS&NƠ trên địa bàn TP, nhất là bảo vệ tài liệu điều tra trong tất cả các tình huống (thiên tai, hỏa hoạn, phá hoại...). Có thể nói, đến thời điểm này, mọi công tác chuẩn bị cho TĐTDS&NƠ của TP Đà Nẵng đã được hoàn tất, tất cả sẵn sàng cho giờ “G” ra quân thực hiện TĐTDS&NƠ năm 2009 trên địa bàn TP đảm bảo đúng tiến độ và đạt kết quả tốt nhất. 

P.V: Xin cảm ơn ông!

Phạm Hoàng (thực hiện)